Rehberlik

Akran Zorbalığı Nedir?

• Akran zorbalığı, okullarda bir ya da birkaç çocuğun bir başka çocuğa karşı yaptığı saldırgan davranışlar olarak tanımlanmaktadır.

• Bir davranışın akran zorbalığı olarak tanımlanması için üç temel özellik gerekmektedir: 1- Davranışın zarar verme niyetiyle kasıtlı olarak yapılması 2- Davranışın tekrarlaması ve sürekli olması 3- Çocuklar arasında güç dengesizliğinin olması (fiziksel, zihinsel, sosyal ve yaş gibi)

ÖRNEKLER

• Hakan sınıf arkadaşı Ali’ye sürekli ‘dombili’ diyerek dalga geçmektedir. Ali bundan hoşlanmadığını söylese bile Hakan bu davranışına devam etmektedir.

• Ayşe, Aslı ve Nazlı, sınıf arkadaşları Fatma’yı okul dönemi başladığından beri teneffüslerde yanlarına almamakta ve dışlamaktadır.

• Mehmet 11. sınıftadır ve 9. sınıf öğrencisi Can’a okul bahçesinde sürekli çelme takmaktadır. Can yere düştüğünde ise ona gülmektedir.

Akran Zorbalığının Türleri

• Akran zorbalığı 4 temel başlık altında incelenebilir:

Fiziksel zorbalık

Sözel zorbalık

İlişkisel/sosyal zorbalık

Sanal zorbalık

Akran Zorbalığına Neden Olabilecek Faktörler

• Akran zorbalığına neden olabilen bir çok faktör bulunmaktadır. Ancak hiçbir bireysel veya ailesel özellik tek başına akran zorbalığının nedeni değildir.

• Bu faktörlerin incelenmesi akran zorbalığını önleme ve zorbalıkla baş etme konusunda oldukça önemlidir.

Zorbalık yapan çocukların

Bireysel özellikleri                                                 

• Başkaları üzerinde egemenlik kurmayı sevme

• Saldırganca davranmaktan gurur duyma       

• Diğerlerinin duygularına karşı duyarsız olma, empati kurmakta güçlük yaşama                        

• Sosyal ve duygusal becerilerde zayıflık           

• Düşünmeden, tepkisel ve aceleci davranma  

• Öfke kontrolü problemi yaşama                      

• Yetişkinlere karşı itaatsiz davranışlarda bulunma 

• Okul dışındaki ortamlarda da saldırganca davranma

Ailesel özellikleri  

• Anne-baba arasında çatışma                            

• Aile içi şiddet, fiziksel ve/veya duygusal istismar                                                                    

• Anne-babanın ilgi, sevgi, yakınlık göstermemesi                                                         

• Çocuğa fiziksel ceza verilmesi                             

• Çocuğun saldırgan davranışlarla istediğini elde edebilmesi                                                      

• Aile içi iletişimin zayıf/kopuk olması               

• Aile içinde olumsuz rol modellerinin olması (örn. küfürlü konuşan veya şiddet uygulayan anne-babalar/kardeşler) 

Zorbalığa maruz kalan çocukların

 Bireysel özellikleri   

• Çekingen, içe kapanık, itaatkar olma               

• Düşük benlik saygısı ve özgüven                      

• Sosyal ortamlarda endişeli, kaygılı, güvensiz davranışlar sergileme                                            

• Farklı fiziksel özelliklere sahip olma (örn. aşırı kısa/uzun boy, aşırı zayıf/kilolu, kekemelik, diş teli – gözlük kullanma)                                         

• Fiziksel veya zihinsel engel/farklılığa sahip olma                                                                         

• Dezavantajlı gruba ait olma (göçmen/etnik azınlık)                                        

 Ailesel özellikleri

• Aşırı koruyucu ve kollayıcı anne babalar

• Aile içi iletişimin zayıf/kopuk olması

• Çocuğun aile ortamında saldırgan davranışlara maruz kalması