OTOKONTROL ÖZ-DENETİM
Otokontrol en basit tanımıyla kendini kontrol etmek demektir.
Çocuklar özellikle hayatlarının ilk yıllarında çok acımasız ve bencildirler. Kendilerini dünyanın merkezi zannederler. Bu bakımdan sürekli talep eden taraf konumundadırlar. Oysa sosyal bir birey olmak kendisinden başka bireylerin varlığını kabul ederek onlarla uyum içerisinde yaşamayı gerektirir. Bir çocuğun bu kabule ulaşması ve kendisi üzerinde kontrol sağlaması için bazı sosyal becerileri kazanması ön koşuldur:
1. Başkalarının haklarına ve isteklerine saygı göstermek,
2. Empati kurabilmek,
3. Ahlak ve vicdan duygusuna sahip olmak,
4. Kendini sözel olarak ifade edebilmek,
5. Kendi değerinin bilincinde olmak ve kendine güven duyabilmek,
6. Başkalarına yardım ve işbirliği becerilerini kazanmak gibi bir takım değerler olmadan kendini kontrol edebilmekten ve sosyal bir birey olmaktan söz edemeyiz.
Otokontrol nedir ve neden önemlidir?
Otokontrol, bireyin kendi davranışlarını, duygularını ve düşüncelerini kontrol edebilme yetisidir. Çocuklarda otokontrol, sosyal ilişkilerde uyum, akademik başarı ve duygusal denge için kritiktir. Bu beceri, çocukların isteklerini erteleyebilme, kurallara uyma ve sorumluluk alma yeteneklerini geliştirir.
Çocuklara sınır koymak neden gereklidir?
Sınırlar, çocukların güvenliğini sağlar, sorumluluk duygusunu geliştirir ve düzenli bir yaşam biçimi oluşturur. Ayrıca, çocukların neyin kabul edilebilmektedir olduğunu anlamalarına yardımcı olarak sosyal uyumlarını artırmaktadır.
Sınır koyarken nelere dikkat edilmelidir?
Tutarlılık: Ebeveynlerin koyduğu kurallar ve sınırlar tutarlı olmalıdır.
Açıklık: Kurallar net bir şekilde ifade edilmelidir.
Esneklik: Çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun esneklik sağlanmalıdır.
İşbirliği: Çocuğun da sürece dahil edilmesi, sınırların benimsenmesini kolaylaştırır.
Aşırı kısıtlayıcı sınırların etkileri nelerdir?
Aşırı kısıtlayıcı sınırlar, çocuğun özgüvenini zedeler, bağımsızlık duygusunu engeller ve isyankar davranışlara yol açabilmektedir. Çocukların yeni şeyler denemelerine ve keşfetmelerine izin vermek önemlidir.
Sınır koymada tutarsızlık ne gibi sorunlara yol açar?
Tutarsız sınırlar, çocukların neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlamalarını zorlaştırır, güvensizlik hissi yaratır ve istenmeyen davranışların artmasına sebep olabilmektedir
Çocuğun otokontrol becerileri nasıl geliştirilmektedir?
Model Olma: Ebeveynlerin kendi davranışlarıyla örnek olması.
Pozitif Pekiştirme: İstenilen davranışların ödüllendirilmesi.
Sabır ve Destek: Çocuğun duygusal tepkilerini anlamak ve ona destek olmak.
Kuralların Açıklanması: Neden-sonuç ilişkilerinin anlatılması.
Sınır koyarken ceza yöntemine başvurulmalı mı?
Ceza, genellikle istenilen davranış değişikliğini sağlamada etkisizdir ve olumsuz duygulara yol açabilmektedir. Bunun yerine, olumlu davranışların pekiştirilmesi ve doğal sonuçların deneyimlenmesi daha etkilidir.
Sınırlar çocukların özgürlüğünü kısıtlar mı?
Doğru belirlenmiş sınırlar, çocukların güvenli bir şekilde keşfetmelerine olanak tanır ve aslında özgürlüklerini desteklemektedir. Sınırlar, belirsizliği ortadan kaldırarak çocukların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar.
VELİ BROŞÜRÜ: meb_iys_dosyalar/23/01/216470/dosyalar/2024_12/30114116_otokontrolvelibrosur.pdf
ÖĞRETMEN BROŞÜRÜ: meb_iys_dosyalar/23/01/216470/dosyalar/2024_12/30114143_otokontrologretmenbrosuru.pdf
